7 Πράγματα που θα καταδικάσουν το μυθιστόρημά σου (& πώς να τα αποφύγεις)

1. Περιμένω την έμπνευση.

Πήγαινε στο αγαπημένο σου σημείο συγγραφής, με το λάπτοπ ή pad. Μπορεί η τοποθεσία επιλογής να είναι ένα Starbucks. Κάτσε κάπου με ένα φλιτζάνι καφέ και κράτα το και με τα δυο χέρια. Πιες αργά τις γουλιές. Μην βάλεις πουθενά τα δάχτυλα κοντά στο πληκτρολόγιο. Ρίξε ματιές έξω από το παράθυρο (αν υπάρχει κάποιο διαθέσιμο). Περίμενε για ένα κοπάδι χήνες που θα περνάει σε σχηματισμό V. Αν δεν υπάρχει διαθέσιμο παράθυρο, απλά παρακολούθησε τους άλλους και βεβαιώσου ότι μπορούν να δουν την έκφρασή σου καθώς παρακολουθείς τον κόσμο τριγύρω.

Περιμένεις την έμπνευση. Θα έρθει από ψηλά και θα σε κυριεύσει σαν τη φωτιά.

Μέχρι τότε, μην γράψεις λέξη. Αν επιχειρήσεις να ξεκινήσεις να γράφεις χωρίς αυτή, άνοιξε αμέσως το Spider Solitaire (ηλεκτρονικό παιχνίδι). Πες στον εαυτό σου ότι αυτό θα χαλαρώσει το μυαλό σου ώστε να αρχίσει η εισροή έμπνευσης.

Βέβαια, αυτοί που νομίζουν ότι είναι σώφρον να τελειώσουν το μυθιστόρημά τους, κάνουν τα πράγματα ανάποδα. Δεν περιμένουν την έμπνευση. Τρέχουν πίσω της, όπως είπε ο Jack London ότι έκανε ΄΄με ένα κλαμπ΄΄ . Ακολουθούν τη συμβουλή του Peter de Vries, ο οποίος είπε ΄΄Γράφω όταν εμπνέομαι και βλέπω ότι έχω έμπνευση κάθε πρωί στις εννιά΄΄.

Αυτές οι “πτωχές ψυχές” νομίζουν ότι το μυστικό του να γράψεις ένα μυθιστόρημα είναι να γράφεις και να ξεπερνάς γρήγορα τα μικρά προβλήματα, και τα μεγαλύτερα, όταν το πρώτο σκαρίφημα έχει γίνει.

Κάνουν πράγματα όπως:

• Εγκαθιστούν μια ποσόστωση συγγραφής. Η ποσόστωση βασίζεται όχι σε πόσο χρόνο περνούν σκεπτόμενοι το γράψιμο, αλλά στο πόσες λέξεις μπορούν να κατεβάσουν. Κάποιοι κάνουν καθημερινά ποσόστωση, άλλοι κάθε εβδομάδα. Αλλά υπολογίζουν τι άνετα μπορούν να καταφέρουν και βάζουν ως στόχο μια ποσόστωση 10% παραπάνω.
• Βλέπουν το γράψιμο της προηγούμενης μέρας και προχωρούν. Κοιτάζοντας τι έγραψαν την προηγούμενη μέρα, ξαναμπαίνουν στη ροή της ιστορίας. Διορθώνουν μικρά πραγματάκια, την ορθογραφία και το στυλ κυρίως, αλλά μετά συνεχίζουν με τη δουλειά της μέρας. Και κάποια μέρα, κοιτάζουν και βλέπουν ένα τελειωμένο γραπτό. Η εικόνα του “πως να μην γράψεις μυθιστόρημα” χάθηκε.

2. Κοιτάζω πίσω από τον ώμο μου.

Ο μεγάλος παίκτης του baseball Satchel Paige, έλεγε:

Μην κοιτάζεις πίσω. Κάτι μπορεί να σε φτάνει.

Είναι μια καλή συμβουλή για τη ζωή, αλλά για να μην γράψεις το μυθιστόρημά σου, καλύτερα να την αγνοήσεις.

Για να μην γράψεις το μυθιστόρημά σου, να μην ανησυχείς συνεχώς για το πόσο άσχημο μπορεί να βγει το βιβλίο σου. Να μην κάνεις παύση κάθε 1000 λέξεις ή κάπου τόσο και σκέφτεσαι “Αυτή είναι η χειρότερη αηδία που γνώρισε ποτέ άνθρωπος, Που έβαλα εκείνο το μπουκάλι burbon?”

Αυτό είναι γνωστό ως ΄΄εσωτερικός κριτής΄΄ και είναι ο καλύτερός σου φίλος.

Αν έχετε συχνά αυτές τις αμφιβολίες, τότε θα τις εξελίσσετε σε φόβους.

Ο Jack Bickham, ένας μυθιστοριογράφος που είναι ευρύτερα γνωστός για τα βιβλία του σε αυτόν τον τομέα, το έθεσε έτσι:

Όλοι μας φοβόμαστε. Για να μη φανούμε μουγκοί, να μην ξεμείνουμε από ιδέες, να μην πουληθούν τα αντίτυπά μας, να μη μας δώσουν προσοχή. Εμείς οι συγγραφείς φαντασίας κάνουμε επιχείρηση με το να φοβόμαστε, και όχι μόνο με το να φαινόμαστε μουγκοί. Κάποιοι από αυτούς τους φόβους μπορεί να μη φύγουν ποτέ, και ίσως απλά να μάθουμε να ζούμε με αυτούς.

 

Βέβαια, κάποιοι συγγραφείς μαθαίνουν όχι μόνο να ζουν με αμφιβολία και φόβο, αλλά να τα αψηφούν. Πως τα καταφέρνουν; Δεν θα έπρεπε να σας πω, γιατί είναι υπέρ του “ανταγωνισμού” το να μην γράφετε το μυθιστόρημά σας. Αλλά συνήθως απλά χτυπούν λέξεις στο πληκτρολόγιό τους…

Συγκεντρώνονται στις λέξεις μπροστά τους και βάζουν “σπρώχνοντας” τον εσωτερικό τους κριτή στη χαλιναγώγηση.

Εκπαιδεύουν τους εαυτούς τους να το κάνουν μέσω ασκήσεων συγγραφής, όπως:

• Το πεντάλεπτο χωρίς σταμάτημα. Γράψτε για πέντε λεπτά, πρωί – πρωί αν είναι δυνατόν, χωρίς να σταματήσετε για να σκεφτείτε τι γράφετε. Όχι διορθώσεις. Μόνο γράφετε.
• Η Πρόταση της μίας Σελίδας. Διαλέξτε κάτι για να περιγράψετε (ένα δωμάτιο ή έναν χαρακτήρα) και γράψτε μια πρόταση για αυτό, που θα έχει έκταση μιας σελίδας, χωρίς να σταματήσετε για να την εκτυπώσετε και αντί αυτού συνεχίζετε με ό,τι εφαπτόμενο παρουσιάζεται.
• Η Σελίδα της μίας Πρότασης. “Συμπιέστε” το περιεχόμενο μίας ολόκληρης σελίδας που έχετε γράψει, μέσα σε μόλις 2-3 γραμμές. Πολύ χρήσιμη τεχνική, ειδικά για να μάθουμε γράφουμε περιγραφικούς τίτλους βιβλίων και κεφαλαίων, καλές περιγραφές και περιλήψεις των βιβλίων μας.
• Φτιάχνω Λίστα. Όποτε κολλήσετε για μια ιδέα να εμφανιστεί, φτιάξτε μια λίστα. Κατεβάστε ιδέες χωρίς να τις αξιολογήσετε. Κλείστε το φίλτρο σας. Βρείτε πολλές ιδέες και διαλέξτε την καλύτερη.

Οι συγγραφείς που έχουν φτάσει στο σημείο τον εσωτερικό τους κριτή να “βαρεθεί”, δεν ανησυχούν για το να βρουν σωστές λέξεις. Τους ενδιαφέρει να πάρουν τις λέξεις γραπτώς. Στην πραγματικότητα δεν το “έχουν” καθόλου το πώς να μην γράψω μυθιστόρημα.

3. Αγνοώ την τέχνη.

Αυτή η συμβουλή για το “πώς να μην γράψετε ένα μυθιστόρημα”, ισχύει, είτε τελειώσεις το πρώτο σου σκαρίφημα, είτε όχι. Είναι η κραυγή του καλλιτέχνη επαναστάτη, που θα πάει στον τάφο καταγγέλλοντας κανόνες και τεχνικές και οτιδήποτε μπαίνει στις εκατοντάδες χιλιομέτρων δομών.

Αυτό δημιουργεί ένα πολύ καλό συναίσθημα, σαν να είσαι ο βασιλιάς του κόσμου. Μπορείς να αγνοήσεις εντελώς όλους τους παραμυθάδες που ήταν πριν από εσένα (βεβαιώσου ότι θα τους λες  κλέφτες ή προδότες). Το γεγονός ότι ίσως να μην βάλεις πουθενά το βιβλίο σου, δεν θα πρέπει να σε εμποδίσει από την ατίθαση συγγραφική σου πορεία.

Οι “γραφιάδες” που δεν έχουν καθοδηγηθεί σωστά, που πουλάνε τα βιβλία τους και που φτιάχνουν αναγνωστικά, παίρνουν στα σοβαρά την τέχνη της συγγραφής. Τη μελετούν χωρίς δικαιολογίες. Έχουν ανθρώπους που τους δίνουν ανατροφοδότηση – εκδότες, γκρουπ κριτικών, έμπιστους και αντικειμενικούς φίλους – και διαβάζουν αμέτρητα μυθιστορήματα και εξετάζουν τι συμβαίνει.
Θα κάνουν τα ακόλουθα:

Αναλύουν επιτυχημένες ιστορίες. Κάνουν ερωτήσεις όταν διαβάζουν και χρησιμοποιούν τα ευρήματά τους για να βοηθήσουν να ενισχυθεί η δουλειά τους. Για παράδειγμα:

• Πως με κάνει ο συγγραφέας να θέλω να γυρίσω τη σελίδα;
• Γιατί με τραβάει ο πρωταγωνιστής;
• Πότε μεγαλώνουν τα “στοιχήματα“;
• Πως ο συγγραφέας ενσωματώνει τους μικρότερους χαρακτήρες;
• Τι κάνει μια σκηνή να λειτουργήσει;
• Ποιο είναι το κλειδί για τη σύγκρουση;
• Πως χειρίζεται ο συγγραφέας το διάλογο;

Αυτοί οι μελετηροί συγγραφείς, θα εντοπιστούν να διαβάζουν WRITER’S DIGEST και βιβλία σχετικά με το διάβασμα. Αυτό που μαθαίνουν, το εφαρμόζουν και το εξασκούν, και, μέσα από τα θαύμα της δοκιμής και του λάθους βρίσκουν τους εαυτούς τους να μεγαλώνουν ως συγγραφείς.

Αλλά αυτό είναι ένα άρθρο για το “πώς να μην γράψεις ένα μυθιστόρημα”, οπότε ακολουθήστε το παράδειγμά τους με δική σας ευθύνη.

4. Να είσαι ετοιμοπόλεμος.

Ορίστε ένας εξασφαλισμένος τρόπος, όχι μόνο για να δημιουργήσεις ένα μυθιστόρημα που δεν θα αξίζει να διαβαστεί, αλλά και για να χαντακώσεις την καριέρα σου. Σκέψου ότι, αλαζονεία και πρόκληση, είναι δύο όπλα επιλογής για να εκφοβίσεις το δρόμο των εκδόσεων.

Όταν απορρίψουν ένα σου χειρόγραφο, να το εκλάβεις ως προσωπική προσβολή. Να θεωρήσεις τους εκδότες και τους ατζέντες ως μοχθηρά πλάσματα, που τους αρέσει να λένε όχι, που κάθονται μπροστά στους υπολογιστές τους γελώντας Μπουαχαχαχαχαχα καθώς εκπυρσοκροτούν το αγαπημένο τους πράγμα: το απρόσωπο γράμμα. Μπορείς να τα μεταφέρεις όλα αυτά στον προσωπικό λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δημόσια να εκθέσεις με το όνομά τους το πόσο κοντόφθαλμα βλέπουν.

Αυτοί που κάνουν ένα επίτευγμα και έχουν καριέρα έχουν την τρελή ιδέα ότι μπορεί να ξεπεράσουν την απόρριψη – ακόμη και να διδαχθούν – και τη χρησιμοποιούν ως κίνητρο για να γράφουν καλύτερα.

Ανόητα θυμούνται τη νουθεσία του συγγραφέα Ron Goulard:

Ποτέ μην παίρνεις την απόρριψη του υλικού σου ως απόρριψη του δικού σου ατόμου. Εκτός κι αν συνοδεύεται από μια γροθιά στη μύτη.

Ναι, αναγνωρίζουν ότι η απόρριψη πονάει. Αλλά πιστεύουν ότι είναι μέρος της διαδικασίας και ότι πάντα θα είναι. Συγγραφείς σαν αυτούς κάνουν τα κάτωθι:

• Γίνονται χώμα και μετά γράφουν. Αφήνουν την απόρριψη να πληγώσει για κανένα μισάωρο, και μετά ξαναγυρίζουν στο πληκτρολόγιο.
• Μαθαίνουν από την κριτική. Ξαναδιαβάζουν το γράμμα και το χειρόγραφό τους και προσπαθούν να πάρουν οποιοδήποτε μάθημα που έχει φέρει η απόρριψη. Καταλαβαίνουν ότι οι άνθρωποι της εκδοτικής βιομηχανίας θέλουν να βρουν νέους συγγραφείς.
• Αυτοεκδίδουν τα βιβλία τους. Αγνοούν τις απορρίψεις των εκδοτών (αφού βέβαια αξιολογήσουν σοβαρά τις κριτικές τους) και προβαίνουν σε αυτοέκδοση. Εκδίδοντας μόνοι τους τα βιβλία τους, εκτός της απόλυτης ελευθερίας κινήσεων, έχουν και την ελευθερία να δεχτούν κριτικές από απλούς αναγνώστες (απλούς, όχι αμόρφωτους) με τους οποίους μπορούν να επικοινωνούν μέσα από κοινωνικά δίκτυα, φόρουμ, blogs, ή της προσωπικής τους ιστοσελίδας. Συχνότατα, οι κριτικές αυτές είναι πολύ αντικειμενικότερες και με αγνές προθέσεις, τουλάχιστον χωρίς μεροληψία ή ωφελιμότητα. Χιλιάδες επιτυχημένων αυτοεκδοτών υπάρχουν σήμερα, στο εξωτερικό επί το πλείστον, προς το παρόν.

Φυσικά, αυτές είναι απαίσιες συμβουλές για το “πώς να μην γράψεις μυθιστόρημα”!

5. Γράψε μόνο για την αγορά.

Ας μιλήσουμε τώρα για ένα από τα μεγαλύτερα κλειδιά του μυθιστορήματος, που στ’αλήθεια δεν έχει καμιά ελπίδα.

Ξεκινάς κυνηγώντας την αγορά. Μελετάς τη λίστα των bestsellers και προσπαθείς να ταυτοποιήσεις μια τάση, γραπώνοντάς την.

Υπάρχει ένα ρητό στις εκδόσεις που λέει ότι από την στιγμή που θα εντοπίσεις μια τάση, είναι πολύ αργά να γίνεις μέρος της. Νομίζεις ότι μέχρι να τελειώσεις αυτό που γράφεις αυτό θα γίνει δημοφιλές γιατί είναι δημοφιλές τώρα, αλλά το πλοίο θα έχει σαλπάρει μακριά.

Αγνόησε αυτό το ρητό γιατί μπορεί να καταλήξεις με κάτι που ψάχνουν εκδότες και ατζέντηδες: μια φρέσκια φωνή.

Τέτοιοι συγγραφείς είναι γνώστες της αγοράς. Γνωρίζουν ότι οι εκδότες κάνουν αυτή τη δουλειά για να βγάλουν χρήματα, ανταπόδοση στην επένδυσή τους στο νέο συγγραφέα.

Αλλά καταφέρνουν να φέρουν κάτι καινούριο στο τραπέζι, δηλαδή τη δική τους ψυχή και το πάθος τους φιλτραρισμένα μέσα από μια τέχνη που δίνει τη δυνατότητα στους αναγνώστες να μοιραστούν το όραμά τους.

Ναι, όραμα. Οποιοδήποτε είδος το χρειάζεται. Όπως ο υπερατζέντης Donald Maass λέει στο “Η Φωτιά στη Φαντασία”: ΄΄Τι διάολο προσπαθείς να μου πεις;΄΄

Συγγραφείς με φρέσκιες φωνές:

• Εξερευνούν κάθε πλευρά της ιστορίας. Επικεντρώνονται στο να νιώθουν την ιστορία όπως και να τη γράφουν.
• Διαβάζουν μια ευρεία ποικιλία υλικού. Αυτοί οι συγγραφείς διαβάζουν εκτός του είδους τους – ακόμη και ποίηση! – όχι για να βρουν τι είναι πιασάρικο αλλά για να επεκτείνουν τη στυλιστική τους ακτίνα.

Αλλά έχε υπόψη ότι αν βρεις τη φωνή σου, αυτό σημαίνει ότι δεν γράφεις το μυθιστόρημά σου…

6. Πάρε όσο περισσότερους σύντομους δρόμους μπορείς.

Με την άνθιση των e-books και την ευκολία με την οποία οτιδήποτε μπορεί να ΄΄εκδοθεί΄΄, οι συγγραφείς έχουν ένα καινούριο τρόπο να μην γράφουν ένα μυθιστόρημα που ν’αξίζει να διαβαστεί. Είναι με το κρατώντας στο μυαλό τη σκέψη ότι οτιδήποτε γράψουν αξίζει να μπει στο ράφι ως αυτο-εκδούμενο e-book και θα το κάνουν ό,τι κι αν συμβεί!

Αυτό ανακουφίζει πολύ την πίεση της προσπάθειας να μεγαλώσεις ως συγγραφέας. Μπορεί κανείς να το συνδυάσει με την ετοιμοπόλεμη συμπεριφορά για ένα φοβερό διπλό χτύπημα.

Βέβαια, άλλοι συγγραφείς – αυτοί που χτίζουν ισχυρά θεμέλια στο μη παραδοσιακό βασίλειο των ψηφιακών και ανεξάρτητων εκδόσεων – ανόητα συνεχίζουν να βρίσκουν εξασφαλισμένους τρόπους να ελέγχουν τη δουλειά τους.

• Θα χρησιμοποιήσουν δοκιμαστές αναγνώστες. Δεν εμπιστεύονται καθόλου τους εαυτούς τους. Ξέρουν ότι χρειάζονται αντικειμενικούς αναγνώστες, οπότε, “καλλιεργούν” ανθρώπους που εμπιστεύονται ώστε να τους πουν επακριβώς τι δεν πάει καλά. Μετά, θα βρουν τρόπο να το διορθώσουν.
• Θα προσλάβουν έναν καλό εκδότη ελεύθερο επαγγελματία. Έχουν αποδεχτεί το “χάος” των εκδόσεων, και αναζητούν τη βοήθεια των υπηρεσιών ελεύθερων επαγγελματιών που γνωρίζουν καλά την αυτοεκδοτική διαδικασία (στην περίπτωση που επιλέξουν την αυτοδημοσίευση των έργων τους). Στην περίπτωση που επιλέξουν να κινηθούν μέσα από την “παραδοσιακή” εκδοτική μέθοδο, ξέρουν ότι το μεγάλο πλεονέκτημα ενός παραδοσιακού εκδότη είναι “επαγγελματικές εκδόσεις”, οπότε αξίζει γι’αυτούς να βρουν έναν ευυπόληπτο ελεύθερο επαγγελματία εκδότη για να δει τη δουλειά τους. Σημείωσε τη λέξη ευυπόληπτος. Υπάρχουν ουκ ολίγες τσουχτερές υπηρεσίες εκεί έξω, που ευχαρίστως θα πάρουν τα λεφτά ενός συγγραφέα για πολύ μικρής ποιότητας δουλειά. (Και αν προσπαθείς να μην γράψεις ένα μυθιστόρημα που μπορεί να εκδοθεί, τότε κάλλιστα μπορείς να τους χρησιμοποιήσεις!)

7. Παραιτήσου.

Αν όλα τα άλλα επιτύχουν και συνεχίζεις να σκοπεύεις να μην τελειώσεις το μυθιστόρημά σου, έχεις μια εξασφαλισμένη εφεδρεία: Σταμάτα να γράφεις.

Ξέχνα τα παραδείγματα εκείνων που επέμεναν και τελικά βρήκαν έναν ατζέντη της “προκοπής” ή έκαναν αυτοεκδόσεις ή κατάφεραν τελικά να εκδοθούν παραδοσιακά. Όπως η Kathryn Stockett. Έγραψε και εξέδωσε τη “Βοήθεια” σε διάστημα πάνω από πέντε χρόνια, μετά της πήρε τριάμισι χρόνια απορρίψεων από εκδότες – 60 συνολικά. Ήταν ο 61^ος εκδότης που την ανέλαβε και τα υπόλοιπα τα ξέρετε.

Οι συγγραφείς που έχουν εκδοθεί θα σου πουν ότι όλα έχουν να κάνουν με την επιμονή, το μοναδικό χαρακτηριστικό που μοιράζονται όλοι οι επιτυχημένοι συγγραφείς. Θα σου πουν ότι εφόσον έχεις υπολογιστή και πληκτρολόγιο, ή χαρτί και μολύβι, μπορείς να γράψεις. Και εφόσον γράφεις, έχεις πιθανότητες να εκδοθείς, και πάντα θα έχεις τη δυνατότητα να αυτοεκδοθείς!

Ο συγγραφέας David Eddings είπε ΄΄Συνέχισε να δουλεύεις. Συνέχισε να προσπαθείς. Συνέχισε να πιστεύεις. Μπορεί να μην τα καταφέρεις, αλλά τουλάχιστον έκανες την καλύτερή σου προσπάθεια. Αν δεν είσαι ψυχρός εκτελεστής, τότε δεν κάνεις γι’αυτή τη δουλειά. Να προτιμήσεις καλύτερα το πλέξιμο.΄΄

Με αρκετές σειρές bestseller στο τσεπάκι του, σίγουρα δεν ήταν πολύ καλός στο να μην γράφει μυθιστορήματα.

… Περίμενε. Τι είναι αυτό; Αλήθεια θες να γράψεις μυθιστόρημα;

Λοιπόν, δεν είμαι ο σερίφης της συγγραφής. Η απόφαση είναι δική σου.