Η κατάσταση στον κόσμο του ελληνικού έντυπου βιβλίου

• Το πρώτο είναι η ανάγκη που έχει ο κόσμος για βιβλία.
• Το δεύτερο η παντελής έλλειψη ενδιαφέροντος από κρατικούς και δημοτικούς φορείς να δημιουργήσουν βιβλιοθήκες. Υπάρχουν τόσα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι ανεκμετάλλευτα. Πριν από δύο χρόνια ένας υπουργός Πολιτισμού ακύρωσε το έργο μιας επιτροπής για την αγορά παιδικών βιβλίων αξίας 300.000 ευρώ χωρίς καν να ενδιαφερθούν ούτε αυτός ούτε οι διάδοχοί του να αναπληρώσουν το κενό αυτό.
• Και το τρίτο συμπέρασμα είναι ότι οι άνθρωποι δεν έχουν τη διάθεση γενικά να δαπανήσουν χρήματα για την αγορά βιβλίων.

Το τελευταίο μας θυμίζει και τη γενικότερη εικόνα της ελληνικής κοινωνίας σε σχέση με την αγορά του βιβλίου. Βιβλία με έκπτωση της τάξεως του 30% με 40%. Ξέρετε κανένα άλλο προϊόν που να διατίθεται μόνιμα με τέτοιες εκπτώσεις;

Κανείς δε σκέφτεται τα αποτελέσματα αυτού του συστήματος: το κλείσιμο των πολλών βιβλιοπωλείων, και ιδιαίτερα αυτών που προσπαθούν να προωθήσουν πολλούς και σημαντικούς τίτλους, που γνωρίζουν στο κοινό την καλή λογοτεχνία, σοβαρά δοκίμια, το καλό παιδικό βιβλίο, στηρίζοντας έτσι τον πολιτισμό και τη γλώσσα μας.

Είναι πράγματι επίκαιρο το γεγονός ότι τον περασμένο μήνα στην Μπανγκόκ στη συνάντηση της Ιnternational Publishing Association (IPA) όλοι οι εκδότες από όλο τον κόσμο υποστήριξαν ότι πρέπει να καθιερωθεί παντού το σύστημα της ενιαίας τιμής του βιβλίου, κάτι που ήδη ισχύει σε 16 χώρες σε όλο τον κόσμο.

Και είναι πολύ σημαντικό ότι σε πανευρωπαϊκό επίπεδο διοργανώνονται συνέδρια (όπως αυτό που διεξήχθη στο Όσλο της Νορβηγίας στις 5 και 6 Μαρτίου 2015 με θέμα: «The importance of fixed book prices as a policy element in a strategy on literature and language» και διενεργούνται έρευνες (όπως η έρευνα “Books – At what price? Report on political instruments in the publishing industry in Europe”, που διεξήχθη το 2012 σε 15 ευρωπαϊκές χώρες και κατά την οποία διαπιστώθηκε ότι σε χώρες όπου δεν ισχύει η ρύθμιση της ενιαίας τιμής του βιβλίου παρουσιάζονται αυξημένες αναλογικά πωλήσεις των βιβλίων best sellers και χαμηλότερες τιμές σε περιορισμένο αριθμό βιβλίων, ενώ όπου ισχύει η ενιαία τιμή το εύρος των βιβλίων που πωλούνται είναι μεγαλύτερο. Η μέση τιμή πώλησης των βιβλίων δε φαίνεται να διαφέρει ανάμεσα στα δύο συστήματα.)

Και εμείς εδώ τι αντιμετωπίζουμε; Τον κίνδυνο να αυξηθεί ο συντελεστής ΦΠΑ του βιβλίου, την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ, τα προβλήματα των πανεπιστημιακών συγγραμμάτων (το κράτος έχει σταματήσει εδώ και πολύ καιρό να καταβάλλει τα οφειλόμενα στους εκδότες), την κακομοιριά της εκπαίδευσης (πρόσφατο είναι το φαινόμενο της υποβάθμισης της λογοτεχνίας στα σχολεία) και τόσα άλλα ζητήματα.

Γι’ αυτό είναι παρηγορητικό να διαβάζει κανείς ότι στις ΗΠΑ υπάρχει ένας οργανισμός (Book Industry Charitable Foundation) ο οποίος βοηθάει οικονομικά τους βιβλιοπώλες όταν βρεθούν σε μεγάλη ανάγκη (κάποιο οικογενειακό ατύχημα, μία αρρώστια, κάποια γραμμάτια που πρέπει να πληρωθούν και χρήματα δεν υπάρχουν, και άλλα παρόμοια). Και όλα αυτά γιατί; Διότι πιστεύουν ότι εκεί το μικρό βιβλιοπωλείο είναι πυρήνας πολιτισμού και γι’ αυτό πρέπει να επιβιώσει.

Στη χώρα μας; Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και μέλη της κυβερνήσεως έχουν και προεκλογικά και μετεκλογικά υποσχεθεί ότι θα φροντίσουν για όλα τα παραπάνω ζητήματα και για πολλά άλλα. Μέχρι τώρα όμως τίποτε. Ας ελπίσουμε.